een interview met jonge meubelontwerper Tom De Koninck
Wij geloven nederig dat een van de meest inspirerende aspecten van jonge generaties hun oprechte enthousiasme is, het vuur dat ze in zich dragen dat de lont van verandering voor een nieuwe wereld van morgen zal doen ontbranden. Het is een wereld die evolueert door het confronteren van ongemak over de huidige wereld. Een van deze enthousiaste changemakers is Tom De Koninck, meubelontwerper en ingenieur-architect. Het is deze mix van inzicht en vakmanschap waaruit Toms eerste meubelproject, 'Rover', is ontstaan.
“Na mijn studies als ingenieur-architect voelde ik een sterke drang om iets tastbaars met mijn handen te creëren, in plaats van me te verdiepen in meer theorie. Ik schreef me in voor meubelontwerp aan het VOMO in Mechelen, waar ze hun studenten de mogelijkheid bieden om een heel jaar aan één project te wijden. Ik was vastbesloten om me te richten op ecologische duurzaamheid," begint Tom. “Ik heb me altijd al ernstig zorgen gemaakt over de verspilling in onze maatschappij en wilde methoden onderzoeken om afvalstromen te hergebruiken in functionele creaties."
Tom is een jongeman met grote ambities, maar hij is ook praktisch en proactief. "Ik ben op een praktische manier met mijn onderzoek en vragen omgegaan. Ik begon met het maken van een luchtfoto van mijn geboorteplaats, Aalst, om de bedrijven en industrieën te identificeren en om potentiële bronnen van bruikbare afvalstromen te lokaliseren," legt Tom uit. "Toen ik deze bedrijven eenmaal had geïdentificeerd, nam ik rechtstreeks contact met ze op en vroeg toestemming om het afval in hun containers met eigen ogen te inspecteren. Dit proces stelde me in staat om een inventaris te maken, wat in feite een 'afvalbibliotheek' vormde: welke soorten afval waren er beschikbaar? Hoeveel was er? En wat werd er met dit afval gedaan?"
Verspilling onderschat – zo zou ik mijn werk en onderzoek in een notendop omschrijven
"Ik experimenteer graag en ging op zoek naar de specifieke eigenschappen van de afvalmaterialen die ik had verzameld," legt Tom uit. "Veel afvalstromen worden vaak onderschat, waarbij sommige materialen ten onrechte als 'afval' worden bestempeld, terwijl ze nog steeds potentiële waarde hebben," voegt hij toe. "Ik daagde mezelf uit om erachter te komen wat ik ermee kon doen en me voor te stellen hoe ze konden worden hergebruikt in functionele meubelstukken. Met wat ik hieruit leerde, begon ik aan het ontwerpproces en experimenteerde ik uitgebreid totdat ik uiteindelijk mijn eerste meubelcollectie met de naam 'Rover' maakte. Elk stuk is volledig uniek, gemaakt van verschillende afvalmaterialen, elk met zijn eigen kenmerkende uiterlijk en verhaal, dat het verhaal van het bedrijf weerspiegelt waar het vandaan komt. Bovendien heeft elk meubelstuk een QR-code, die inzicht geeft in de bron van het materiaal en hoe de afvalstroom is ontstaan".
Het hergebruiken van afvalstromen is mijn medium om aan te pakken wat ik een fundamenteel probleem vind. Ik heb het gevoel dat veel van onze wereldproblemen te maken hebben met ons gebrek aan duurzaam denken, produceren en consumeren.
“Ik geloof dat veel van de angsten, problemen en rampen die onze wereld vandaag de dag teisteren, voortkomen uit onze ontkoppeling van ecologische principes. Mijn visie is niet ontstaan uit één bron, maar uit verschillende artikelen, afbeeldingen en nieuwsberichten die onze wereldproblemen benadrukken. Wat ik echt wil doen, is investeren in een transitie naar duurzaamheid. Hoe kan ik een positieve impact hebben en zinvolle verandering mogelijk maken? Hoe kan ik conventionele perspectieven uitdagen en oplossingen opnieuw bedenken? Meer specifiek: hoe kan ik een afvalstroom uit een over het hoofd geziene industrie gebruiken en deze hergebruiken voor totaal andere sectoren? Vaak blijven initiatieven voor hergebruik van afval beperkt tot dezelfde industrie, maar ik ben gemotiveerd om deze hiaten te overbruggen”. Mooie ambities van een jonge ontwerper.
Tom zet zijn onderzoek voor en uitbreiding van Rover voort. Hij onderzoekt manieren om zijn Rover-methode en ontwerpen op te schalen en overweegt of automatisering kan helpen bij het industrialiseren van de methode.
Ik zou graag afvalstromen helemaal willen elimineren. Een bepalend kenmerk van elke afvalstroom is de continue productie. Bedrijven blijven produceren, vaak op hoge snelheid, wat resulteert in een voortdurende generatie van afval.
We vroegen Tom naar duurzaamheid en de betrokkenheid van zijn leeftijdsgroep. “Binnen mijn generatie zie ik veel mensen met dezelfde toewijding aan duurzaamheid als ik, maar misschien geeft dit een vertekend beeld omdat de meesten van mijn vrienden ook architectuur of design hebben gestudeerd, net als ik. Er is zeker een deel van mijn generatie dat niet nadenkt over duurzaamheid, maar als je eenmaal in gesprek bent, staan ze er zeker voor open om erover na te denken en te praten”.
Ik denk niet dat er veel mensen zijn die tegen meer duurzaamheid zijn, maar ik denk dat het moeilijk is om gewoontes te veranderen.
We vroegen Tom naar wat volgens hem trending thema's zijn in zijn vakgebied en onder zijn medestudenten. "Toen ik keek naar waar andere studenten in mijn meubelontwerpstudie aan werkten, viel het me op dat veel mensen veel aandacht besteedden aan vakmanschap. Ze keerden zich tegen overproductie, het produceren van dingen die onderweg verloren gaan", zegt Tom.
Hij vervolgt: “op sociaal vlak merk ik een speciale aandacht en toewijding om meubilair te maken dat voor iedereen toegankelijk is of aangepast is aan speciale behoeften en vaardigheden. Veel projecten hebben ook een sociale oriëntatie”.
Als je blijft hangen in puur vakmanschap en je keert je tegen nieuwe technieken, dan loop je achter. Ik ben er 100% van overtuigd dat je ambacht en techniek kunt verenigen
“Ik onderzoek momenteel hoe ik meer eigentijdse tools en benaderingen kan gebruiken om de ontwerpmethode die ik voor Rover heb gebruikt, te ontwikkelen en te versterken. Ik heb geëxperimenteerd met AI en verschillende 3D-print- en lastechnieken; deze hebben ook hun karakteristieke waarde binnen hedendaags vakmanschap”.
"Het is ook heel waardevol om te kijken naar technieken die in andere – zelfs niet-gerelateerde – industrieën worden gebruikt en jezelf de vraag te stellen: hoe kan ik deze benaderingen toepassen op meubelontwerp en architectuur?", voegt Tom toe.
Industrieën worden tegenwoordig gedwongen om na te denken over de transitie naar duurzaamheid. Alles wat we doen, moeten we in vraag stellen.
Toen we Tom vroegen wat hij denkt dat de rol van de industrie in de wereld van morgen zal zijn, is hij resoluut: “De industrie kan de vraag wat er met hun afvalstroom gedaan kan worden niet langer ontlopen. Ze moeten zichzelf afvragen: hoe kan het anders, duurzamer? Hoe kunnen we pure, duurzame producten maken? Ze moeten langetermijndenken toepassen, iets produceren dat 100% recyclebaar is, geen gerecyclede materialen gebruiken die, eenmaal gebruikt, niet meer gerecycled kunnen worden, want dat is wat er tegenwoordig in veel gevallen gebeurt, de cyclus sluit en stopt heel snel”.
Als student is het makkelijk om met de vinger te wijzen en te zeggen 'dit moet anders en moet op deze of gene manier', maar wij bezitten geen bedrijven met werknemers die betaald moeten worden, families die onderhouden moeten worden of machines die moeten blijven draaien.
Toen we Tom vroegen wat jongeren van de industrieën kunnen leren, benadrukte hij de immense bron van ervaring die ze vertegenwoordigen. "Als het op ervaring aankomt, kunnen we veel leren van de industrieën", zegt Tom. "Ze onderzoeken voortdurend mogelijke innovaties en technieken. Ik denk dat dit onderzoek vanuit verschillende hoeken kan worden benaderd: enerzijds door jongeren met een frisse blik, onbevlekt door de treurigheid van bepaalde levens- en werkervaringen en realiteiten; anderzijds door bedrijven en industrieën die een realistischer beeld hebben, gevormd door jaren van werk en ervaring en een nuchtere blik".
Wat Toms toekomst betreft, "Ik weet nog niet precies wat ik wil doen, maar één ding weet ik zeker: mijn toewijding aan duurzaamheid. Ik wil een verschil maken als het gaat om duurzaamheid", vertelt Tom ons. We hebben er vertrouwen in dat hij zal slagen en kijken ernaar uit om geïnspireerd te worden door meer van zijn experimenten, methoden en creaties.
Dank je wel, lieve Tom.
