Innovatie als kans

We hebben met Klaas Holsters en Alan Dergent, circulaire economie innovatie consultants bij Wood.be, het Belgische kenniscentrum voor de hout- en meubelindustrie, gesproken en gefilosofeerd over de (Belgische) hout(ambacht)/meubelindustrie, verandering, innovatie en generaties. Wat ze met ons deelden, was verfrissend, positief en miste nooit een bescheiden gevoel van realisme. Als we Alan en Klaas mogen geloven – en dat zouden we moeten doen – is de toekomst van de (Belgische) hout(ambacht)/meubelindustrie rooskleurig en gevuld met nieuwe dynamieken en ontdekkingen voor degenen die durven te innoveren. 

“De afgelopen jaren hebben we grote veranderingen in de industrie opgemerkt als het gaat om duurzaamheid en circulariteit. We krijgen hier meer vragen over, ook vanwege nieuwe wetgevingen die op ons afkomen”, begint Alan. “Bedrijven willen hun producten aanpassen aan nieuwe wetten en vragen zich af hoe ze hun ontwerpen circulair en duurzamer kunnen maken”.

“En daar horen meestal ook vragen over digitalisering bij”, vult Klaas aan. “Automatisering, ‘Factories of the Future’, dat zijn onderwerpen die vandaag de dag heel relevant zijn”.

We moesten ons afvragen: “Hoe presteert België wat betreft de productie van deze ‘Fabrieken van de Toekomst’?”.

“Nou, we hebben zeker een succesverhaal te vertellen als het hierom gaat”, begint Klaas. “We werken voor 'Valimat', een onderzoeksproject voor de Belgische matrassenindustrie, een belangrijke en historische industrie in België. In deze industrie is België absoluut een van de koplopers in Europa”.

“Door de vroege invoering van wetgeving die circulariteit en digitalisering stimuleert, worden Belgische matrassenproducenten aangemoedigd om matrassen te ontwerpen en te produceren die aan het einde van hun levenscyclus volledig en correct herbruikbaar zijn” , voegt Alan toe. 

“De transformatie die een circulaire economie vereist, gaat veel verder dan alleen nadenken over design, dat is maar een klein stukje van de puzzel, er zijn nog veel meer aspecten die op hun plek moeten vallen om überhaupt te kunnen nadenken over daadwerkelijke realisatie”, vervolgt Klaas. “Enerzijds leidt dit tot twijfels in de industrie. Bedrijven vragen zich af: waar gaat dit allemaal heen? Moet ik stappen zetten, veranderingen doorvoeren? Is het het allemaal waard? Anderzijds zien we bedrijven die niet aarzelen om pioniers te worden. Dat zijn de bedrijven die moeten afwachten hoe wetgeving en klanten reageren. Het is absoluut een continue zoektocht.”

“Ja, er zijn zeker bedrijven die krampachtig vasthouden aan een afwachtende houding, dit creëert een vals gevoel van veiligheid. Wij geloven dat, als het gaat om een verandering voor circulariteit, actie ondernemen de beste manier is om te gaan", voegt Alan toe. "Informatie is hierbij de sleutel, het delen van best practices is nuttig", draagt Alan bij. "Dit maakt dingen praktisch en concreet, wat nodig is in een industrie vol kleine en middelgrote ondernemingen, die draaien op een geest van actie ondernemen".

“Digitalisering is ontzettend belangrijk bij het creëren van een circulaire economie”, informeert Alan ons, “bijvoorbeeld door productpaspoorten te creëren die ervoor zorgen dat elke schakel in de waardeketen de juiste informatie ontvangt om bijvoorbeeld een matras of meubelstuk te demonteren. Er zijn bedrijven die al een lange geschiedenis hebben in het creëren van deze productpaspoorten, omdat ze op een gegeven moment wettelijk verplicht waren om dit te doen. Deze bedrijven zijn bronnen van informatie en inspiratie op het pad van het standaardiseren van deze duurzame praktijken voor onze hele industrie”.

“Er is een alternatief voor een afwachtende houding en dat is innovatie. Met een innovatieve geest werken om ervoor te zorgen dat het circulaire component wordt overgenomen, maar ook producten creëren die in onze huidige markt succesvol kunnen zijn. Niet het bekende verhaal bestendigen: circulariteit is duurder en klanten willen niet de extra dollar betalen”, aldus Klaas.

“Innovatie kan het sleutelelement zijn dat ervoor zorgt dat een product duurzaam is en ook een specifieke meerwaarde heeft. Waarde die het product wenselijk maakt, niet alleen omdat het duurzaam is, maar juist vanwege de specifieke meerwaarde. Dit gaat verder dan duurzaamheid. Het toepassen van deze innovatie is een andere methode die een bedrijf kan gebruiken om duurzamer te worden en te zijn, maar ook om te kunnen functioneren en succesvol te zijn in de markt van vandaag. Een markt die nog steeds transformeert en leert om duurzamer te zijn”. Wijze inzichten van Klaas. 

“Het zit in onze menselijke natuur om te blokkeren en af te wijzen wat we niet weten, ik geloof dat dat precies die houding is die we moeten veranderen als we innovatief willen zijn”, vertelt Alan vol passie. “Neem bijvoorbeeld het onderwerp circulaire economie; wat dat betreft staan we absoluut voor een aanzienlijk aantal uitdagingen die om oplossingen vragen, maar tegelijkertijd dienen zich ook veel kansen aan voor wie ze ziet, zoals het creëren van nieuwe businessmodellen, nieuwe manieren om met bestaande materialen om te gaan, het realiseren van economische en ecologische bezuinigingen”.

“Binnen innovatie ben je altijd op zoek naar dingen die net even anders zijn, een soort recombinatie, maar het is net zo belangrijk om meer veerkracht in je organisatie te creëren om een langdurig en duurzaam bestaan mogelijk te maken en te waarborgen. Ik denk dat innovatie dé tool is voor bedrijven om dit te doen”, zegt Klaas. “Circulariteit pusht ons om op een andere manier naar dingen te kijken, een andere aanpak toe te passen. Het geeft inspiratie en zo begint innovatie! In plaats van dat innovatie een uitdaging is, wordt het een bron van inspiratie”.

“Er is een prachtig Chinees citaat: als de wind van verandering waait, bouwen sommigen muren, anderen windmolens”, Alan strooit wat inspiratie. “Ik denk dat dit samenvat hoe innovatie nieuwe standpunten kan opleveren”.

“Zowel de ‘jonge’ als de ‘oudere’ generaties hebben hun intrinsieke kwaliteiten. Jongeren doorbreken patronen en experimenteren. Terwijl oudere generaties misschien hebben geëxperimenteerd en hier waardevolle lessen uit hebben geleerd. Het zou zonde zijn als jongere generaties niet van deze wijsheid kunnen profiteren en dezelfde fouten moeten maken”, vertelt Alan. “Als oudere generatie vind ik het belangrijk om in contact te blijven met de jongeren en wat er leeft tussen jongeren. Het is waardevol om mee te gaan in sommige dingen en daar je eigen weg in te vinden, anders word je echt oud”, lacht Alan. 

“Je weet pas waar je heen gaat als je weet waar je geweest bent”, citeert Klaas. “Ervaring is belangrijk. Overzicht creëren. Dat kun je delen met anderen”.

“Wat echt waardevol is bij jonge generaties is hun nieuwsgierigheid, hun verlangen om de wereld in te trekken en te verkennen, experimenteren, ontdekken. En laat dit de belangrijkste ingrediënten zijn voor innovatie, de moed om te beginnen en te springen, dat is cruciaal. Soms, als je al gewend bent aan een situatie, gevormd door het leven, laten we zeggen, riskeren we het belang van nieuwsgierigheid te vergeten. En we hoeven niet per se oud te zijn om in deze valkuil te stappen”, deelt Klaas. 

We sloten ons gesprek af met een stukje filosofie, waarbij we Alan en Klaas spontaan een aantal (truc)vragen stelden. 

A: Openheid. Openheid op verschillende niveaus. De open geest om verschillende perspectieven, standpunten te zien en te ontvangen. De moed om dingen op een andere manier te durven bekijken, vanuit een andere hoek dan.

 

K: Inzicht. Inzicht stelt ons in staat om verder te kijken dan de dingen waar we ons vaak op focussen, maar die misschien triviaal en onbelangrijk zijn in het grotere geheel.

Bedankt Alan en Klaas voor het delen van jullie inzichten en wijsheid!