Van kritisch beroep naar toekomst in innovatie

Houtbewerking

Interview met docenten Houttechnologie Reinhilde Vanlishout en Stin Van Ende

De laatste jaren is er veel gesproken over kritische beroepen in de hout(ambacht)industrie. Tekort aan werknemers, maar geen tekort aan vacatures. Weinig interesse en instroom van jongeren in de industrie. We pakten deze grote thema's aan in een inspirerend gesprek met Reinhilde Vanlishout, hoofd opleidingen bij de vakgroep Houttechnologie van HoGent, en Stine Van Ende, docent Houttechnologie bij HoGent. Deze twee dames, samen goed voor meer dan 60 jaar ervaring en expertise!
"Tegenwoordig gebruiken we woorden als 'kritieke beroepen' als het gaat om bepaalde banen in de hout(ambacht)industrie. Bedrijven hebben het moeilijk om personeel te vinden en jongeren vinden hun weg niet naar de industrie, terwijl er zoveel is om van te houden en het veel toekomstperspectief biedt", begint Reinhilde.
Het grootste probleem is het verouderde imago van de hout(ambachtelijke) industrie en de vele vooroordelen erover (Reinhilde Vanlishout)
“Ik hoor ouders vaak zeggen “Houtbewerkingsopleiding is makkelijk”, ze voelen zich terughoudend om hun kinderen hun opleiding in de houtbewerkingsindustrie te laten beginnen. Ze vergeten dat je specifieke vaardigheden nodig hebt om met hout te werken en vallen ten prooi aan de algemene, maatschappelijke perceptie dat handmatige en technische arbeid inferieur zijn aan andere banen, terwijl dit absoluut niet waar is en er zoveel meer is aan de hout(bewerkings)industrie dan wat mensen lijken te denken”, zegt Reinhilde.
Je zou kunnen zeggen dat Reinhilde Vanlishout is opgegroeid in de hout(ambacht)industrie. Ze is al 10 jaar hoofd van de afdeling Houttechnologie bij HoGent en werkte daarvoor 30 jaar in de houtimporthandel. Ze heeft verandering gezien, is er onderdeel van geweest en gelooft sterk in de kracht en aantrekkingskracht van de industrie waar ze zo van houdt.
“Onze studenten die afstuderen als bachelor in de houttechnologie zijn zeer gegeerd op de arbeidsmarkt. Vrijwel al onze afgestudeerden vinden direct na hun studie een baan, als ze die al niet gevonden hebben voordat ze afstuderen. Sommigen hebben zelfs meerdere jobaanbiedingen om uit te kiezen”, vervolgt Stine Van Ende, docent.
“Ik denk dat onze belangrijkste problemen liggen in ons onderwijssysteem, de organisatie ervan, het imago van de industrie en de algemene perceptie van het publiek”, zegt Stine. 
Mensen denken vaak dat een baan in de hout(ambachtelijke) industrie gelijkstaat aan ambachtsman en timmerman, maar het is zoveel meer dan dat! (Stine Van Ende)
Unilin
Beide dames zijn het erover eens dat de sector meer moet uitdragen wat haar innovatiekracht is, wat haar kracht is als het gaat om de adoptie van nieuwe technologieën, automatisering en robotisering en wat haar duurzaamheidsfilosofie is die in het DNA van de sector als geheel zit.
“Werken met hout biedt echt een groot toekomstpotentieel”, zegt mevrouw Vanlishout. “Hout als primair materiaal is mooi, divers en biedt een carrière in een wereld die gelaagd en veelzijdig is. Je kunt interieurontwerper, timmerman op maat, houttechnoloog, onderzoeker en ga zo maar door worden”.
“En de garantie hebben dat je ook in deze onzekere tijden een job vindt”, voegt Stine Van Ende toe.
Op maatschappelijk vlak kun je met de studie Houttechnologie bijvoorbeeld echt een positieve impact maken, zijn beide dames het erover eens. 
De hout(ambacht)industrie is niet alleen een ambachtelijke industrie, het is hightech en ondersteunt een duurzaam product. Voor degenen die waarde hechten aan een duurzame filosofie zijn er veel mogelijkheden om bij te dragen aan de verandering die onze wereld nodig heeft als het gaat om klimaatveranderingsoplossingen (Reinhilde Vanlishout)
“Ik denk dat de perceptie op veel vlakken moet veranderen”, zegt Stine Van Ende. “We hebben ook nog steeds te maken met de oude misvatting dat een carrière in de industrie alleen voor jongens is, dat het een mannenwereld is, terwijl dit helemaal niet waar is. Dit beeld zorgt ervoor dat weinig meisjes de weg vinden naar STEM-onderwijs, waar ook voor hen een geweldige toekomst ligt!”.
Stine Van Ende vervolgt: “We moeten natuurlijk leerlingen opleiden, maar we moeten ook de leerkrachten, de ouders, de bedrijven, de industrie en zelfs de maatschappij als geheel opleiden”.
Beide dames zijn het erover eens dat veranderingen op verschillende niveaus noodzakelijk zijn. Ze geloven dat de industrie meer moet investeren in nieuwe technologieën en het versterken van haar positie en imago als innovator en pionier als het gaat om technologische ontwikkeling en oplossingen. Hiervoor zijn samenwerkingen nodig tussen bedrijven, maar ook tussen de industrie en het onderwijssysteem.
We moeten onze leraren trainen zodat ze up-to-date blijven. Dingen evolueren snel. Ons onderwijssysteem moet met zijn tijd meegaan, leren over onze snel veranderende wereld en zich daaraan aanpassen (Reinhilde Vanlishout)
Houtbewerking - Bron op Pinterest
“Een ander aandachtspunt is de wetgeving. De EU-commissie is bezig met het invoeren van nieuwe wetten over duurzaamheid en circulariteit, de industrie en ons onderwijssysteem moeten zich hier ook over informeren”, aldus mevrouw Van Ende. “Er moet ook coaching en training komen voor bedrijven over deze onderwerpen. Veel bedrijven lijken het moeilijk te vinden om te bedenken wat er binnenkort op hen afkomt”.
Veel om over te praten. Veel vragen, maar ook veel antwoorden als je het aan deze twee dames vraagt, gepassioneerd over hun industrie en jonge generaties. Een mooie toekomst voor een industrie met veel potentieel, maar helaas een slechte reputatie, als de focus kan verschuiven naar het delen van de duidelijke sterke punten van de hout(ambacht)wereld.
Innovatief. Zeer technologisch. Focus op duurzaamheid. Leidende rol in de wereld van morgen. Gevoel voor samenwerkingen. Carrièrepaden voor zowel jongens als meisjes. Veelbelovend voor jongeren die hun weg naar de arbeidsmarkt vinden. Wat is er niet om van te houden?
Hartelijk dank, Reinhilde Vanlishout en Stine Van Ende, dat jullie ons een kijkje gunnen in jullie ruim 60 jaar ervaring en expertise in de hout(ambachtelijke) industrie en het onderwijs.